مصرف

1-      با توجه به اینکه در جوامع بشری با سرگردانی در حوزه مصرف روبرو هستیم به ما به عنوان مسلمان چه راهی برای برون رفت از این بن بست داریم ؟

بیشتر مشکل ما مسلمان ها به دلیل فاصله در آموزه های دینی است ما درآموزه های دینی مدل خاصی از مصرف رو داریم حال یا مردم نمیدانند یا تقیدشان کم است والا قرآن فرمود " کلوا و اشربوا و لا تسرفوا " نه بایستی بخل ورزید و نه بایستی اسراف کرد " لا بخل و لا اسراف ، لا منع و لا اتراف" نه منعی وجود داره نه زیاده روی بشه بالاخره انسان بایستی الگویی رو که در دین برای بهره برداری او از محیط او وجود دارد در پیش بگیرد تا مصرفش منطقی شود و از اسراف و زیاده روی جلوگیری شود .به نظرم بخشی به این است که الگوی مصرف تبیین نشده مثلا در حوزه پوشاک چند دست لباس داشته باشیم ؟ غذا خوردن ما، چطور بخوریم؟ چقدر بخوریم؟ مسکن ما ، یه مقداری اینها بحث نشده متاسفانه درحالیکه در روایات ما خیلی ریز اینها رو اوردن ، شما اگه به بعضی کتاب ها مثل حلیه المتقین یا مفاتیح الحیات آقای جوادی مراجعه کنید میبینید خیلی زیبا اینها رو در روایات ما گفتن یا کتاب الحیات اصلا حوزه مصرف رو کاملا روشن کرده . ما یک قواعدی در حوزه مصرف داریم مثل قائده حلیت یا عدم اسراف ، عدم تبذیر یا عقلانی  بودن(نمیشه انسان هرچیزی رو مصرف کنه) اگه اینها رو رعایت کنیم ، آموزه هایی مثل قناعت

 یا قائده کفاف ( بهره برداری به اندازه نیاز)

2-      حد کفاف به چه صورت است ؟

عرفیه ، شما مثلا چقدر به پوشاک نیاز دارید، اون مقداری که نیاز دارید( در فصل سرما ، گرما ، اقلیم های گوناگون ، در شرایط متفاوت، برای کار ، برای میهمانی ، برای منزل که همه رو باید داشت و مصرف کرد و اگه لباس مهمونی رومحل کار پوشیدید اسرافه، هر چیزی جای خودش)

 

3-      ممکنه یک سری با طرح زهد اسلام رو دنیا گریز معرفی کنن، شما به عنوان یک عالم دینی چه جوابی برای این مسئله دارید؟

زهد اشتباه شده ، زهد همون چیزی است که شهید مطهری میگه یعنی مصرف کمتر و بازدهی بیشتر ، زهد یعنی "المومن قلیل المئونه و کثیر المعونه" یعنی مومن هزینه هاش کمه و بازدهیش خیلی زیاده، زهد معنایش مصرف نکردن نیست ، مگر میشه خدا این نعمت ها رو برای ما آفریده که مصرف بکنیم باید با قواعد خودش باشد و بازدهی زیاد باشه ، بعضی ها فقط میخوان مصرف کنن، مصرف کنن که مصرف کرده باشن ، این بده، زهد یعنی فریب دنیا رو نخور ، همش مشغول خوردن و آشامیدن و اینها نشو بلکه به اندازه نیازت، این بدن یک مقداری نیاز به غذا و استراحت داره، اگه زیاده روی شد برای همین بدن بده ، اگه شما در غذا زیاده روی کنی اولین کسی که زیان میکنه خودتی و بدنته و هزار و یک جور بیماری ...

4-      زهد متعادل مصرف کردنه یا مصرف کم؟

زهد منطقی مصرف کردنه ، بهره برداری صحیح و همراه بازدهی، دل نبستنه ، بی رغبتی است ، اسیرنشدنه ، زهد یک مفهوم ویژه ای است در ادبیات عرب " لکیلا تاسوا علی ما فاتکم و لا تفرحوا بما عاطاکم ، زهد یعنی تعلق پیدا نکردن و درست مصرف کردن از دنیا به عنوان ابزار.

5-      از نظر شما نسبت مصرف گرایی و اسراف چیست؟

ببینید مصرف گرایی وقتی میگیم منظورمون همون زیاده روی در مصرفه که همون اسرافه اما مصرف گاهی شکل عبادت داره ، شما روزه هستی و افطار میکنی مصرف میکنی ، وقتی میهمانی برادر مومنت رو اجابت میکنی مصرف میکنی عبادته ، شما الان لباس پوشیدی و بدنت رو از محارم پوشوندی عبادته ، اینها امتثال امر خداست ، آنچه که بده بد مصرف کردن حتی گاهی کم مصرف کردن هم بد مصرف کردنه ، بعضیا بد خوری میکنن ، بعضیا کم خوری میکنن، بعضیا زیاده خوری میکنن ، هر سه بده ، اگه انسان بدنش نیاز به چیزی داشته باشه و انسان کوتاهی بکنه مسئوله و بدخوری هم بده به همین دلیل شما میدونید در اسلام چیزهایی که بده خوردنش حرامه ، " کل ما یضر بالبدن فهو حرام" هر چیزی که به بدن ضضر بزنه حرامه

6-      نسبت مصرف گرایی و اسراف چیست؟

وقتی زیاده مصرف میکنن ، حق خودشون رو مصرف نمیکنن که ! سهم دیگرانه چون زیاده روی کردنه در حقیقت سرقت میکنه از سهم دیگران ، در روایات ما داره مصرف یلبس از مال مردم یاکل... وقتی مال دیگری رو از بین بردی ، زمینه انفاق به دیگری رو از بین بردی ، این باشد در جهت دیگران مصرف میشد ،شما با زیاده روی حق دیگران رو ضایع کردی.

7-      در جوامع غربی با مصرف گرایی اقتصاد جامعه رو پیش میبرند ، میخواستم بدونم در مکتب اسلام موتور پیشرفت جامعه چیست ؟

ببینید این یه نظریه رد شده ای است که خود اقتصادیون میگن که راه توسعه تولید این است که بازار مصرف رو رونق بدی، نه ! راه توسعه تولید این نیست ، خودشونم الان شکست خوردن و میبینید که مجموعه تولیددنیا کفاف مصرفشون رو نمیده  ، دنیای غرب شکست خورده ، شرقی ها هم نتونستن پیاده کنن، بایستی رعایت نیاز و مصالح انسان در نیازها ، بعضی جاها مصلحت ما نیست ! مثلا این موبایل ها خیلیش با هم فرقی نمیکنه ، کارکردش یکیه ، موبایلی که کارکرد مورد نیاز ما رو داشته باشه هر وقت حاصل شد تعویضش اسرافه درحالیکه در فرهنگ اونها میگن که شما اساسا باید اینها رو از دست مردم خارج کنی و فریب بدی که مدل های جدیدش وقتی میاد عطش اینها رو چنان بالا ببری و جاذبه ایجاد کنی که از اون منصرف بشن ، این غلطه ، این فریبه و در فرهنگ اسلامی چنین چیزی مجاز نیست