شمس آسمان ایران

بسم الله الرحمن الرحیم

تفکر و جهان بینی مایه اساسی تمام تمدن های بشری از ابتدا تا کنون بوده است . بر طبق جهان بینی شاهد ایدئولوزی ها و ایسم های مختلفی از ابتدای هبوط این بشر دوپا بر روی کره ی خاکی بوده ایم ایدئولوژی هایی که گاه از مهد تفکر دینی و تعالیم والای پیامبران الهی برخاسته اند و گاه از اذهان ماتریالیستی و مادی فیلسوفان .

از ابتدای مواجهه ی ما با دنیای جدید غرب شاهد خلط های مهمی در بسیاری از ساحات تفکری بوده ایم . شاید دلیل آن شواهدی باشد که برخی متفکرین ما قائلند و میگویند که روشنفکری در کشور ما از ابتدا به درستی با دنیای غرب مواجه نشد و غرب فیلسوفان را از میان برگه های بی ارزش روزنامه هایی دسته چندم جستجو میکرد و مسلما تفاوت اساسی بین تفکرات فیلسوفان و نظریه پردازان بزرگ و روزنامه هایی که برای عموم مردم نوشته میشوند کاملا مشهود است چه رسد به آنکه روزنامه ها ترکیه ای و روسی باشند که با چند واسطه ی ترجمه ای از روزنامه های غربی به ما رسیده باشند و این معنایی ندارد جز نگاه سطحی به غرب و به طور کلی به ساحت اندیشه که شاید باعث این شد که برخی مفاهیم در ایدئولوژی مادی غرب و اسلام یکی گرفته شود
و شاید برخی خواسته باشند همانطور که در 100 سال اخیر کم ندیده ایم آشی درست کنند از اسلام و سایر ایدئولوژی های مسلط زیرا هم به اسلام علاقه داشته اند و هم به غرب و به دلیل آنکه غرب قبله و غایت آرزوهای برخی بوده مسلما ایدئولوژی اسلام در این وسط ذبح شده و به قامت ناموزون انواع ایدئولوژی ها از مارکسیسم تا لیبرالیسم و...درآمده

و شاید هانطور که گفته میشود برخی روشنفکران در ابتدای مشروطه و شاید تا امروز خواسته اند مفاهیم مادی غربی را در لباس اسلام به خورد مردم بدهند زیرا ما مردمی داشته ایم و داریم پایبند به اسلام و ایمان و قطعا اگر این مفاهیم ماتریالیستی مستقیم عرضه شود عموم مردم سرباز میزنند

الله اعلم ...

مسلم این است که بسیاری از توده ی ملت ایران و امت اسلام هنوز در التقاط ناشی از خلط این مفاهیم و اصطلاحات در جهل مرکبی بسر میبرند که و بیدار کردن آنها جز به یاری خدا و تعمیق مبانی دینی و آشنایی با غرب ممکن نیست

از جمله این مفاهیم خلط شده دموکراسی و مردم سالاری دینی است

مسلما بسیاری از مردم ما تنها هاله ای از این مفاهیم را در ذهن دارند و به محض پرسیدن چند سوال با تناقض گویی شان مواجه می شوید البته نباید بگذریم از شباهت بسیار نظام سیاسی ما با دموکراسی موجود در جهان که زمینه هرچه بیشتر این خلط را فراهم آورده

نظام مردم سالاری دینی ابتکار امام روح الله رحمه الله علیه است که به قول امام خامنه ای (حفظه الله تعالی)مدل نویی است برای ملت های دنیا . البته مسلما غلط است که بگوییم امام ولایت فقیه را آورد بلکه در بسیاری از ابواب فقهی نام سلطان اسلامی میدرخشد و بسیاری قرن ها قبل از امام ولایت فقیه را گفته اند و بعضا در کشور یا حتی منطقه ای پیاده کرده اند

و اما مردم سالاری دینی محتوای خود را از اسلام گرفته و شکل و مدل خود را با استفاده از جمهوریت تکمیل کرده

 

مردم سالاری دینی 4 پیش فرض دارد

1- ضرورت حکومت :

برخی مکتب ها مانند آنارشیسم مدعی هستند باید جامعه بر مبنای اخلاق اداره شود

باید گفت که با توجه به اینکه برخی افراد  در جوامع پیرو اخلاق نیستند باید با ابزار زور و قدرت از آن ها جلوگیری کرد و گرنه هرج و مرج بر جوامع مسلط میشود برنابراین حکومت به انواع اعمال کننده زور الزامی است

2- عدم مشروعیت ذاتی فرد یا گروه خاصی برای حکومت :

برخی از فلسفه های سیاسی حکومت را از آن فردی میدانند قوی تر از بقیه باشد یا باهوش تر باشد یااز نژادی برتر باشد ولی نظریه سیاسی ولایت فقیه مخالف این گرایشات است

اسلام حکومت را ارث شخصی یک فرد یا گروه نمیداند و باید همین جا نقطه ی افتراق ما از استبداد باشد

3- خدا تنها منبع ذاتی مشروعیت :

در اسلام حق حاکمیت و امر و نهی کردن از آن خداست و اوست که تمام هستی آفریده ی اوست و مالک حقیقی تمام موجودات از جمله انسان است:

لله ما فی السماوات و الارض

این حاکمیت مطلق است و شامل تعیین حاکم هم میشود . این رابطه از نوع رابطه ای حقیقی است که در آن هستی مملوک برگرفته ی از هستی مالک است یعنی معلول تمام وجودش را از علت هستی بخش دارد . با توجه با این مطلب تمام انسانها عبد و مملوک  خدای متعال هستند و نه تنها حق تصرف در دیگران بلکه حق تصرف در هستی خود را نیز ندارند زیرا ملک غیر هستند و به همین دلیل هیچ انسانی حق ندارد پا یا دست خود را قطع کند و یا خوکشی نماید . با توجه به این مطلب هیچ انسانی حق تصرف در انسان دیگر را و به تبع آن حکومت بر دیگران را ندارد مگر به اذن خدای متعال

در بسیاری از مکاتب از جمله دموکراسی انسان ها اختیار خود را دارد  و به همین ترتیب در دموکراسی انسان خود مختار بریده ی از خدای متعال اختیار خود را به فرد دیگری به عنوان موکل خود تفویض میکند

دموکراسی تا اینجا همپای ما جلو آمده اما این نقطه همان نقطه ی جدایی آن نظریه ی مردم سالاری دینی است ، جایی که راه قائلین به حکومت نخبگان و حکومت فیلسوفان هم به سوی دیگر میرود

4-عدم جدایی دین از سیاست :

با توجه به این که سکولاریسم که مبنای دموکراسی است مبتنی بر جدایی دین از سیاست میباشد این مکتب با نظریه سیاسی اسلام که حکومت را از آن فقها میداند و شکل خاصی برای حکومت و حکومت کردن قائل است نمیسازد

توضیح آنکه:

آبشخور و مبداجدایی دین از سیاست به طور تئوریک در جهان امروز برمیگردد به قرون وسطی. با توجه به عملکرد ضعیف کلیسا و نداشتن تئوری برای اداره جامعه و مسائل دیگری که پیش آمد کلیسا که در اوایل دارای قدرت بود و حتی پادشاهان را تعیین میکرد با ظهور رنسانس به کناری گذاشته شد و گفتند دین مربوط به مسائل فردی است و نباید در سیاست دخالت کند اما باید توجه داشت که اسلام مملو است از اجتماعیات و مسائل سیاسی و به قول امام رحمه الله نماز ما هم سیاسی است، نماز جماعت و جمعه خود نمادی از این امر است و بسیاری از احکام دیگر که جز با حکومت اسلامی قابل انجام نیست( در ادله ای ولایت فقیه بحث میشود)

مهم ترین دلیل برای این مسئله حکومت پیامبر و حضرت امیر و امام حسن است که قطعی برای تمام مسلمین است و در آن ذره ای شک نیست و این مسئله به وضوح سکولاریسم یا جدایی دین از سیاست را باطل میکند

بعد از معصومین هم به حکم عقل اموری هست که اگر فقها به عهده نگیرند بر زمین می ماند

در اسلام مسائلی مطرح شده که جز با وجود حکومت اسلامی قابل اعمال نیست و با توجه به شرایط غیبت امام معصوم نمیتواند عهده دار آن شود پس به عهده ی فقیه جامع الشرایط است.  از آن جمله :

الف) مسئله ی مالی  :

 امام رحمه الله در کتاب ولایت فقیه خمس گرفتن را از جمله وظایف حکومت می دانند که باید با تشکیلاتی که از سوی حاکم اسلامی ترتیب داده میشود از مردم و کسبه گرفته شود . امام میفرمایند که خمس محدود به سهم سادات و روحانیون نیست بلکه خمس بازاربغداد برای تمام سادات و روحانیون کافی است و این جریان عظیم گردش مالی لزوما به معنای تشکیل حکومتی بزرگ به دست فقها است مسئله دیگر در این خصوص مسئله ی گرفتن زکات است که نباید معطل بماند و مسئله بعدی خراج است که بدون حکومت گرفتنش میسر نیست

ب) قضاوت :

«ایاکم ان یحاکم بعضکم بعضا الی اهل الجور، و لکن انظروا الی رجل منکم یعلم شیئا من قضایانا فاجعلوه بینکم، فانی قد جعلته قاضیا فتحاکموا الیه » ⁽³⁸⁾

بپرهیزید از اینکه برخی از شما برخی دیگر را برای محاکمه نزد اهل ستم بکشانید، و لکن ملاحظه کنید کسی که چیزی از قضایای ما را می داند، در بین خود قرار دهید که من او را قاضی قرار دادم.پس محاکمات خود را پیش او ببرید.»

با نبود حاکم مسائل قضایی اسلام  از جمله مسائل ازدواج و طلاق و معاملات و دیات و حدود و شکایت ها و ... معطل میماند

ج ) دفاع از کیان مسلمین : در صورت حمله به سرزمین مسلمین باید کسی باشد که مسلمین را متحد کند و سلاح به دست آنها بدهد و به عبارت بهتر اگر مسلمین از قبل خود را آماده نکرده باشند مسلما شکست میخورند

وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ یَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَیْءٍ فِی سَبِیلِ اللّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ

و تا آنجا که می توانید نیرو و اسبان سواری آماده کنید تا دشمنان خدا، ودشمنان خود و جز آنها که شما نمی شناسید و خدا می شناسد را بترسانید وآنچه را که در راه خدا هزینه می کنید به تمامی به شما بازگردانده شود و به شما ستم نشود

د ) امور حسبیه : «حسبه» در لغت به معنای اجر و ثواب است و در اصطلاح فقهی، به کارهایی گفته می‏شود که شخص یا نهاد خاصی، متولّی آنها نیست و از دیگر سو می‏دانیم که خداوند راضی نیست این امور بر زمین بماند؛ مثل سرپرستی اطفال بی سرپرست و حفظ اموال آنان، دفن مسلمانی که خویشاوند ندارد، حفظ اموالِ اشخاص غایب و... .
از نظر فقهی، مسؤولیت این گونه کارها، بر عهده فقیه عادل است

 و دلایل دیگر که مجال بررسی آن نیست

اما دلیل خلط دموکراسی با مردمسالاری دینی شکل حکومت است که امام رحمه الله آن را بر مبنای جمهوری انتخاب کرد که دارای تفکیک قوا و مجلس شورا است

توضیح آنکه در دموکراسی رای و اراده ی مردم است که به رئیس جمهور و دیگر منتخبان مشروعیت میدهد اما در اسلام رای مردم به هیچ عنوان به احد الناسی مشروعیت نمیدهد زیرا همانطور که مطرح کردیم مثلا فرض بفرمایید مردم کشوری رای بدهند که فروش شراب حلال بشود ، آیا این حکم مشروعیت پیدا میکند !؟ یا مثلا رای بدهند که به فرض ما امیرالمومنین علی (ع) را نمیخواهیم ، آیا رای آنها مشروعیت امیرالمومنین را از بین میبرد !؟ مسلما خیر زیرا مردم تنها میتوانند به حکومت مقبولیت دهند به این معنا که هیچ حکومتی اسلامی خود را به زور بر مردم تحمیل نمیکند و مردم باید با اختیار خودشان حکومت را انتخاب کنند

اما سوالی مطرح میشود و آن اینکه اگر اینطور است پس چرا مردم خودشان رئیس جمهور انتخاب میکنند و دیگر انتخابات ها بسیار بود است که در طول این 35 سال ادامه داشته !؟

راه حل در مدلی است که امام ارائه داد و آن همان نهادی است که سالهاست سیبل حملات نامنصفانه غافلان و معاندان است یعنی شورای نگهبان و این شورای نگهبان است که گزینه هایی که از فیلترینگ قانون و شرع اسلام رد میشوند را به مردم پیشنهاد میکند تا مردم به گزینه ی دلخواه خود رای دهند  یعنی مشروعیت از شورای نگهبان است و در آخر و در اصل هم اگر دقت کرده باشید این ولی فقیه است که حکم را به رئیس جمهور میدهد و این حکم همان مشروعیت اوست که رای مردم را تایید کرده .    

پس در اصل امام مدل جمهوریت را در چهارچوب اسلامیت نظام، محدود کرده و حکومت را از دست استبداد اکثریت نجات داده

البته مسلما جمهوریت به مدل کنونی تنها مدلی برای حکومت است ممکن است روزی مدل دیگری جایگزین شود چنانچه حضرت آقا چند سال پیش بحث نظام پارلمانی را مطرح کردند

اصل شمع ولایت است که در مدل جمهوری 35 سال ایران عزیز رو روشن کرده و انشاالله به حول و قوه الهی در هر قالب و مدل دیگر شمس آسمان ایران اسلامی خواهد بود

 

والعاقبه للمتقین